TRAVMA H-
AKKINDA

TRAVMA, Türkiye’de punk’ın ilk yıllarına dair kapsamlı bir dokümantasyon sağlamayı amaçlayan dijital bir alandır. Amacı, yerel punk topluluğunun nadir bulunan ve neredeyse unutulmuş olan yazılı ve görsel materyallerinin izlerini korumaktır.

Punk, bir müzik türü olmanın ötesinde, ilk olarak 70’lerin ortalarında İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri’nde gelişen karmaşık bir kültürel olgudur. Ancak Türkiye’de 80’li yılların sonlarında İstanbul, Ankara, Bursa ve İzmir gibi büyük şehirlerde kaset standları ve müzik dükkanları etrafında toplanmaya başlayan gençlere kadar bir varlık gösteremedi. Türkiye’de punk, 1980 askeri darbesini izleyen radikal toplumsal dönüşüme ve neo-liberal devlet sistemine geçişe tanık olan genç kuşakla birlikte ortaya çıktığı için, TRAVMA, bu kuşağın baskı devletinin yarattığı sosyal etkilerin altında bir araya gelip varolmayı öğrenmelerinin ve gelişmelerinin bir metaforunu ifade etmektedir.

Her türlü siyasi muhalefeti bastırmayı amaçlayan 1980 darbesinin uzun vadeli sosyokültürel etkileri ve ardından gelen kolektif travma, punk altkültürünün ortaya çıkmasında, ifadelerinde ve belgelenmesinde de kendini gösterdi. Bu sonuçlar, punk’ın kolektif hafızasında da oldukça belirgindir. Darbe sonrası düzen ve kaydedilmemiş anıları bastırma çabaları, zaman içinde nesiller arasında köklü bir kopukluk yarattı. Paylaşılan hatıraların belgelenme ve araştırılma eksikliği, sonuçta Türkiye’deki altkültürler arasında da tarihselleştirmeyi ve nesiller arası alışverişi engelledi. Bu silinmeye karşı, Türkiye’de punk’ın ilk yıllarına ait tarihi belgeler, öz-anlatım yoluyla karşı stratejilerine ve muhalefetin arkasındaki itici güçlere yeni bakış açıları sunan, yaratıcı eleştirel ifadenin önemli örnekleridir. Punk’ın ham ve bazen doğaçlama eserleri, içeriklerinin hegemonik tarihselleştirilmesine, onları hayata geçiren üretim ve yayılma pratiklerine karşı anlatılar sağlar. 

TRAVMA, giderek artan çeşitlikte belgelere ev sahipliği yapma umuduyla, Punk ve kendin-yap (D.I.Y.) estetiğini de yansıtan, bu altkültürün en önemli iletişim ve anlatım araçlarından olan posterler ve fanzinlere yer veren iki farklı bölüme ayrılmıştır. Punk ayırt edici bir şekilde kategorik olarak sınırlandırılamadığından, bu koleksiyon için seçilen ve oldukça nadir olan bu belgeler, farklı tür ve stiller arasında da geçiş yapmaktadır. Sonuç olarak, bu belgeler özgünlükleri ve yerel punk topluluğunda oynadıkları özel rolle bu altkültürün akışkanlığına ve sürekli dönüşümüne tanıklık ederler. 

Posterler bölümü başta konser olmak üzere, çeşitli etkinlik veya fanzin tanıtım posterlerini içermektedir. Zamanlarının aktif müzik grupları, canlı müzik mekanları ve kültürel etkinlikleri hakkında bir içgörü sunan, mekân ve performans hatıralarını bir araya getiren bu posterler, Türkiye’deki punk ağlarının gayriresmi coğrafyalarını yeniden inşa edebileceği bir merceği temsil etmektedir.

Fanzinler bölümü, Türkiye’de ilk kez 90’lı yılların başında ortaya çıkmış ve punk tarihinin ayrılmaz bir parçası olan fanzinlerin dijitalleştirilmiş kapaklarını içeriyor. Genellikle anonim olarak yayınlanan, düzenli süreli yayınlar olarak varlığını sürdüremeyen, içerik ve yaklaşım olarak diğer benzerlerinden farklılaşan bu yayınlar, aynı zamanda punk topluluğunun ilgi alanlarını, politik hiciv ve eleştirel seslerini yansıtır. Bu gayriresmi yayınlar, punk altkültürünün politik ve genel görünümünü şekillendiren ve zenginleştiren temel D.I.Y. (kendin-yap) belgelerdir.

TRAVMA, kapsamlı ve kesin bir koleksiyon olmaktan çok uzak, punk altkültürünün yaratıcılığını, eleştirel bakış açısını ve ifadelerini dikkate alarak, tarihsel ve kültürel süreçlere alternatif bir bakış açısı sunuyor. Geçmişin inkarının her türlü eleştiriyi inkâr etmekle aynı anlama geldiği inancıyla TRAVMA, zaman içinde genişlemek ve Türkiye’deki punk’ın tarihi belgelerinin korunmasına yardımcı olmak umuduyla yeni materyallere ve katkılara açık bir alandır.